Księga snów

 Sny, które zabijają

 Możecie mi nie wierzyć, ale naprawdę zdarzają się sny,

które zabijają. Być może zsyła je gniewny bóg albo podstępny

diabeł, a może są dziełem psychopatów obdarzonych wyjątkowymi

zdolnościami, pozwalającymi czytać w myślach i siłą woli

wyginać całkiem zwyczajne łyżeczki do herbaty. W przypadku

morderczych snów mamy do czynienia ze zbrodnią doskonałą, której

nie potrafi wykryć najbardziej inteligentny detektyw.

 Mój przyjaciel Gabriel spał dotąd całkiem zwyczajnie, raz

lepiej, a raz gorzej przeważnie za krótko, bo bywał zapracowany

jak każdy z nas. Któregoś dnia spadł na niego straszliwy sen.

Stał przy oknie z nieżyjącą od dawna matką, nie pamiętał

później, o czym z nią rozmawiał, w każdym razie nic

specjalnego się nie wydarzyło. Patrzyli w przestrzeń, było

południe i nagle słońce zgasło, horyzont pokryła deszczowa

chmura, wystrzelił piorun. Wiedzieli od razu, że to nie będzie

zwykła burza, lecz najprawdopodobniej koniec świata.

 Chociaż Gabriel chciał jak najdłużej przebywać

w towarzystwie matki, zrobił wszystko, by się obudzić - niektórzy

potrafią to uczynić, zwłaszcza wówczas, gdy atakują ich jakieś

koszmary. Wstał szybko, umył się i ubrał, a połykając gorącą

kawę przez chwilę rozmyślał jeszcze, jaką wiadomość przyniósł

mu sen. Nigdy nie był na tyle naiwny, by wierzyć we wróżby

i przepowiednie, więc o kosmicznej katastrofie do wieczora

zapomniał.

 Zasnął szybko i równie szybko się przebudził, chyba

z krzykiem albo z płaczem, w każdym razie na klęczkach.

"Jesteś tu, by klęczeć" - mówi poeta, jeden z największych

w minionym stuleciu. Ale wydawało się, że to tylko metafora.

 Ogarnęło go przerażenie, jakiego nigdy jeszcze nie

doświadczył. Chciał od razu zapomnieć, jednak zdawał sobie

sprawę, że nie usunie z pamięci obrazów, jakie zobaczył we

śnie, bo będą one wciąż powracać i nie dadzą mu nigdy spokoju.

Nie potrafił ich wyjaśnić, może w ogóle nie miały żadnego

sensu, może ich jedynym celem było doprowadzenie go do śmiertelnego

strachu, który nie pozwoli mu już żyć?

 Znajdował się w pomieszczeniu, które mogło być szpitalną

kostnicą albo częścią świątyni, pozbawionej jednak wszelkich

kościelnych akcesoriów, usytuowanym jakby w próżni. Przed jego

oczami znajdowały się dwa stoły sekcyjne czy też dwa posłania, na

których spoczywały dwie postacie. Z lewej strony spoczywał papież

w ceremonialnym stroju - nie żył od dawna, ale jego ciało nie

nosiło śladów rozkładu. Wydawał się nawet bardziej żywotny niż

leżąca z prawej strony żona Gabriela, która - przynajmniej na

jawie - jeszcze nie umarła i cieszyła się jak na swój wiek

w miarę dobrym zdrowiem.

 W pewnym momencie spostrzegł, że policzki papieża

zaróżowiły się, a z ust powoli wysunął się język. Tego

obrazu Gabriel nie był już w stanie wytrzymać, zapragnął uciec,

lecz pomieszczenie znajdujące się w próżni nie miało drzwi ani

okien. Zdołał się jednak przebudzić, a klęcząc obok łóżka

składał nierozsądne przyrzeczenia, że nigdy więcej nie położy

się spać, przynajmniej w nocy. Rzuci dotychczasową pracę

i przyjmie etat nocnego stróża, sypiającego jedynie w dzień, pod

troskliwym okiem małżonki.

 Chcielibyście wiedzieć, jak skończyła się ta historia, lecz

nie skończyła w ogóle, bo tego rodzaju opowieści płyną przez

nasze życie, czasem znikają we mgle, nigdy nie znamy pointy, którą

bylibyśmy w stanie wymyśleć, bo nigdy nie możemy jej narzucić

naszym snom.

 Sny, których się wstydzimy

 Pisał ten list niechętnie, wieczorami albo nawet w nocy, gdy

nie mógł zasnąć. List był odpowiedzią na inny list: stanowczy,

nieprzyjemny, zmuszający do ostatecznej decyzji. Chciałbym w tym

miejscu dodać, że zapełnił kosz na śmieci kartkami brudnopisu, bo

nieustannie skreślał, poprawiał, szlifował styl i wreszcie

starał się być delikatny, a zatem nieco wieloznaczny i na pewno

sprawiedliwy.

 Tak jednak nie było, bo stawiał ledwie czytelne litery

z pewnym trudem, prawdę mówiąc, po dwóch czy trzech tygodniach

ułożył zaledwie kilka linijek, z których treści nie był wcale

zadowolony. List nie mógł być przyjemny i musiał sprawić ból

temu, kto miał go przeczytać. Jednak powinien był napisać go

staranniej, biorąc winę na siebie, może liczono również, że

złoży obietnice, których nie mógł i nie zamierzał dotrzymać.

Szybko włożył kartkę do koperty, zaadresował i wrzucił do

torby, z którą zawsze wychodził do pracy.

 Wcale nie oczekiwał odpowiedzi, tej nocy spał dobrze

i obudził się bez wyrzutów sumienia, w nastroju, który pozwala

nam zauważyć, że minęły już trzy dni pracowitego tygodnia,

a pojutrze wypada sobota, która zresztą prawie niczego w naszym

życiu nie zmieni.

 Wszystko potoczyło się bardzo zwyczajnie, lecz w nocy

z piątku na sobotę śnił, że znajduje się w biurze,

a właściwie w poczekalni, czekając na nieprzyjemną rozmowę

z szefem. Wynikało z niej, że z powodu pewnych zaniedbań

organizacyjnych będzie musiał zdać ważny egzamin, decydujący

o dalszych losach. Nie pamiętał już materiału, więc poprosił,

by pozwolono mu przynieść z domu notatki i podręczniki.

 - Będziemy czekać, ale tylko do rana - oświadczył bardzo

niezadowolony szef - proszę się pospieszyć.

 Najpierw maszerował, potem biegł najszybciej jak potrafił,

wreszcie znalazł się na dworcu, lecz ostatni nocny pociąg już

odszedł. Poradzono mu, by wynajął dorożkę, lecz gdy dotarł na

postój, znalazł tam jedynie staroświecki karawan. Woźnica

ulokował go w oszklonej części pojazdu służącej do przewozu

trumny. Nie protestował, ale też niemal od razu zdał sobie sprawę,

że nie zostanie zawieziony na miejsce.

 Korzystając z chwili postoju i nieuwagi swego towarzysza,

wyskoczył na ulicę, próbował zatrzymać wóz strażacki, a potem

elegancki kabriolet. Czytał dawniej o rozmaitych sposobach

przemieszczania się, pozwalających przezwyciężyć ograniczenia

ciała. Teleportacja - chyba to właśnie miał na myśli.

 Znów biegł, a właściwie płynął w powietrzu, zachwycając

się świeżością nadciągającego dopiero poranka. Nie pamiętał,

by otwierał drzwi, więc może wprost z łóżka wpadł do

przedpokoju, gdzie na wieszaku z ubraniami zostawił torbę.

Otworzył właściwa przegródkę, wyjął niewysłany list i podarł

go bez wahania, nawet nie zastanawiając się, co będzie dalej.

 Sny, o których marzymy

 Najpierw obluzowały się i zaczęły wypadać klepki

w podłodze. Może nie ogrzewał mieszkania jak należy, bo wszędzie

czuć było wilgoć. Podczas deszczu przez nieszczelne okna lała się

woda, na suficie pojawiły się brzydkie brązowe plamy. W kuchni

pleśniał pomidor, uschła niedojedzona kromka chleba, brudne

naczynia piętrzyły się obok robaczywego jabłka i paczki

herbatników, których data przydatności dawno minęła. Nie miał

zresztą apetytu i najchętniej w ogóle nie wstawałby

z pościeli. Dawno zrezygnował ze spacerów, słońca i świeżego

powietrza. Nic dziwnego, że opadał z sił, schody pokonywał

z największym wysiłkiem, na dłuższe wyprawy nikt by go nie

namówił. Nawet do sklepu chodził rzadko i niechętnie.

 Na szczęście pozostawały jeszcze sny - tak piękne, że

w porównaniu z nimi otaczająca rzeczywistość traciła

jakiekolwiek znaczenie. Miał wyjątkowe szczęście, bo przez całe

życie śnił tylko jeden sen, co zdarza się częściej niż

moglibyśmy przypuszczać, ale nie zdarza każdemu. Wiele osób nawet

nie pamięta fantastycznych wizji, które zaobserwować można tylko

nocami, gdy krytyczny rozum odpoczywa, przekazując na kilka godzin

absolutną władzę wyobraźni.

 Spotykał zawsze tę samą osobę, lecz nie umiałby opisać ani

narysować jej twarzy. Nie rozpoznałby jej nawet w tłumie, choć

wyłaniała się nieustannie i mógł jej towarzyszyć aż do świtu,

a czasem nawet w dzień, gdy mimo dokuczliwych hałasów udawało

się zasnąć. Znał dobrze jej głos - tak ciepły i tak przyjazny,

że musiał pochodzić z innego, nieznanego świata. Przypominał mu

bukiet kwiatów w wazonie, świeży chleb, talerzyk konfitur, plaster

miodu. Coś zwyczajnego i magicznego zarazem, co nie tylko nadaje

sens naszemu życiu, ale i czyni je łatwiejszym, przyjemnym,

radosnym.

 Może umierał, a może jeszcze nie, lecz pomyślał, że ta

lepsza połowa życia, którą wypełnił mu sen, w jakiś sposób

usprawiedliwia jego istnienie. Wiem, że trudno to zrozumieć, lecz

bez takiej wiary naprawdę trudno wytrzymać jeszcze jeden dzień.